نه کارشناسان به انتقال آب از خزر، هشدار درباره تبعات ناگوار طرح

به گزارش نوای پرنده پارسی، خبرنگاران، گروه استان ها- زهرا بهرامی: طرح انتقال آب دریای خزر به کویر مرکزی و اتصال آن به خلیج فارس و دریای عمان حدود 25 سال پیش مطرح اما خیلی زود به فراموشی سپرده شد؛ در دولت دهم یکبار دیگر این طرح در مقیاس کوچک تر (انتقال آب خزر به استان سمنان) در دستور کار نهاده شد.

نه کارشناسان به انتقال آب از خزر، هشدار درباره تبعات ناگوار طرح

در دولت دهم قرار بود در فاز نخست، آب دریای خزر را به وسیله ساری به سمنان رسانده و آن جا به مناطق مرکزی ببرند و در فازهای بعدی طرح را به خلیج گرگان گسترش داده و از آن جا آب خزر به استان های خراسان (شمالی، جنوبی و رضوی) منتقل گردد.

هرچند دولت دهم پیمانکار این پروژه را هم انتخاب نموده بود و رئیس جمهور وقت به همراه تعدادی از وزرای کابینه با آوردن بیل مکانیکی و بولدوزر در ساحل خزر، اجرای این طرح را کلید زدند اما مخالفت کارشناسان سبب شد این طرح در حد چند متر بیل انداختن در نقطه ای از خزر متوقف بماند.

مخالفت با اجرای طرح بدون پشتوانه علمی

خردادماه سال جاری پس از آن که دوباره زمزمه های اجرای این پروژه که ابلاغ اجرای آن در سال 1391 توسط رئیس جمهور وقت به وزارت نیرو داده شد بود، شنیده می شد معاون وزیر نیرو خاطرنشان کرد که مطالعات طرح انتقال آب خزر به کویر در مراحل اولیه واقع شده است و همین یک جمله کافی بود برای آن که کارشناسان یک بار دیگر با صراحت اعلام نمایند طرح های بزرگ آبی ایران بدون پشتوانه کارشناسی قوی وارد مرحله اجرا می شوند.

معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای گلستان درباره انتقال آب خزر به خبرنگاران اظهار کرد: انتقال آب از دریا در وزارت نیرو دارای نظام نامه و دستورالعمل است و در گام نخست اصلا بحث موافقت یا مخالفت با اجرای آن وجود ندارد.

حسین دهقان اضافه نمود: انتقال آب خزر باید دارای طرح جامعی باشد که همه ابعاد موضوع در آن دیده گردد؛ در اجرای طرح انتقال باید تأمین نیازهای مبدأ در درازمدت در اولویت قرار گیرد و در نقطه مقصد هم هیچ راه چاره و منبعی برای تأمین آب به جز انتقال وجود نداشته باشد.

وی ادامه داد: انتقال آب خزر به سمنان باید دارای مطالعات جامع باشد در غیر این صورت با اجرای این طرح بدون پشتوانه علمی و کار تحقیقاتی مخالف هستم؛ چرا که دریاچه خزر یک محیط بسته آبی است که به دلیل وسعت زیاد به آن دریا اتلاق می گردد و بهره برداری از آن ملاحظات دیگری را هم می طلبد.

سرنوشت دریاچه ارومیه در انتظار خزر

در حالی که دهقان بر انجام مطالعات جامع برای اجرای این طرح تأکید دارد اما یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی گرگان معتقد است انتقال آب خزر از هیچ جنبه ای توجیه علمی و کارشناسی ندارد.

عبدالرسول سلمان ماهینی به خبرنگاران گفت: به موضوع انتقال آب از دریای خزر از هر جنبه ای نگاه کنیم پاسخ منفی است و به نظر می رسد بیشتر جنبه های اقتصادی برای گروه های خاص که نمی دانیم چه کسانی هستند مد نظر است و موضوع انتقال اصلا جنبه محیط زیستی و عقلانی ندارد.

این استاد دانشگاه توضیح داد: در مورد استفاده از آب دریا توجیه می آورند که کشورهای عربی سالانه میزان قابل توجهی از آب دریا را برداشت و تصفیه می نمایند چرا ما این کار را نکنیم؛ باید ببینیم کشورهای عربی این آب را در شرب، صنعت و یا کشاورزی مصرف می نمایند و برای پسماندهای حاصل از آن چه برنامه ای دارند و اساساً این که آن ها از کدام آب ها استفاده می نمایند آب های آزاد یا تقریباً بسته ای همچون دریای خزر نکته مهمی است.

وی اضافه نمود: در مورد دریای خزر موضوع پیچیده می گردد چراکه این دریا تنها متعلق به ایران نیست و پنج کشور در آن سهم دارند و قرارداد همه جانبه ای وجود دارد که هیچ کشوری نمی تواند مقدار بزرگی از حجم آب دریا را برداشت و برای کشور خودش استفاده کند.

ماهینی تأکید کرد: با برداشت ایران سایر کشورها هم می توانند مدعی استفاده از آب خزر باشند و در مدت کوتاهی شاهد خواهیم بود دریای خزر هم به سرنوشت دریاچه ارومیه مبتلا و خشک گردد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: مسئله بزرگ تر که باید مدنظر قرار داد این است که سمنان یک منطقه خشک و نیمه خشک است و در چنین مناطقی اصولاً نباید کشاورزی عمده داشته باشیم چراکه آب به هر میزان هم که شیرین گردد املاح دارد که بر اثر تبخیر آب، این املاح باعث شور شدن خاک ها و گسترش پدیده بیابان زایی می گردد.

وی متذکر شد: این طرح شاید در کوتاه مدت عده ای را خوشحال کند و آبادانی به همراه بیاورد اما در درازمدت مسلماً به ضرر محیط زیست کشور است.

دولت به بحران های ناشی از انتقال توجه کند

ماهینی بیشتر از تهدیدهای پیش روی اجرای این طرح سخن گفت نکته ای که یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه گلستان آن را به گونه دیگری بیان می نماید.

عبدالعظیم قانقرمه با بیان این که اگر بنده تصمیم گیر بودم با انتقال آب خزر به خارج از حوضه آبریز آن مخالفت می کردم به خبرنگاران اظهار کرد: به اعتقاد من برداشت یک سانت از طراز آب خزر، تهدیدی برای این دریاچه محسوب نمی گردد مگر آن که یکسری مخاطرات زیست محیطی به همراه داشته باشد که آن هم قابل حل است اما این انتقال به طور قطع و یقین بحران های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به همراه دارد که می تواند با یک تحریک دولت را وادار به عقب نشینی از اجرای طرح کند.

وی اضافه نمود: هم اکنون ترکمنستان در حال استفاده از آب خزر در حوضه آبریز آن است و ماهم می توانیم از آب آن در حوضه آبریز استفاده کنیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اگر آب خزر به سمنان منتقل گردد و ما به زور آب را وارد آن کنیم هرچند توسعه اقتصادی و اجتماعی را در کوتاه مدت شاهد خواهیم بود اما یک اعتراض از سوی سایر کشورها و یا بحران در استان های حوضه آبریز می تواند منجر به قطع این انتقال و تعطیلی کارخانه ها و توقف طرح های توسعه ای گردد.

هرچند قانقرمه بر توجه دولت به بحران های پیش روی این انتقال تأکید دارد اما یک کارشناس حوزه آب در حالی که معتقد است بسیاری از اظهار نظرها در خصوص موضوع انتقال آب کارشناسی نیست و بیشتر مخالفت ها احساسی است در عین حال موضوع انتقال آب بین حوضه ای را توصیه نمی نماید.

مطالعات انتقال شفاف سازی گردد

سیدمحسن حسینی به خبرنگاران گفت: چندی پیش همایشی در خصوص انتقال آب خزر در استان مازندران برگزار گردید و به جز یک نفر مابقی سخنرانان این همایش با موضوع انتقال مخالف بودند که به اعتقاد بنده بیشتر این اظهار نظرها احساسی است و برای همه نقدها راه چاره کارشناسی وجود دارد و تنها هزینه اجرای پروژه است که برای آن پاسخی وجود ندارد.

وی اضافه نمود: اگر موضوع انتقال آب خزر به سمنان مطالعات دارد باید این مطالعات خیلی شفاف و ساده توسط متولی که وزارت نیرو است به مردم اطلاع رسانی گردد.

این کارشناس حوزه آب ادامه داد: اگر دولت به دنبال توسعه است چرا این توسعه در استان های حوضه آبریز خزر (استان های گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و بخشی از استان اردبیل) اتفاق نیفتد؛ به اعتقاد من اگر قرار است آبی شیرین گردد و یا آب شوری مورد استفاده قرار گیرد این استان ها در اولویت قرار دارند.

وی با تأکید بر این که استان های حوضه آبریز خزر هم، امکان توسعه و استفاده از آب خزر را دارند، اعلام کرد: به عنوان یک کارشناس انتقال آب خزر به جنوب البرز را توصیه نمی کنم اما معتقدم اگر دولت اصرار بر انجام برداشت آب از خزر دارد بهتر است ابتدا در حوضه آبریز خزر طرح را اجرا نموده و اگر این برداشت تبعات زیست محیطی ایجاد می کرد برای آن راه چارههایی پیش بینی نموده و اصلاحات انجام دهد و اگر دید اثرات آن زیاد نیست بعد آب خزر ا به سایر استان ها منتقل کند چراکه در این شرایط هم دست دولت بازتر است و هم حرف برای گفتن بیشتر.

به زعم کارشناسان این گونه طرح ها (انتقال آب خزر به سمنان) کارشناسی نیست و دستیابی به سود سرشار در اجرای آن حرف اول را می زند و پافشاری برخی پیمانکاران و مشاوران سودجو در کنار تسلیم وزارت نیرو و غفلت سازمان محیط زیست طرح هایی را که می توانست منجر به توسعه پایدار در کشور گردد را منحرف نموده است.

bestcanadatours.com: تور کانادا | با تور کانادا سفر کنید، ویزای کانادا، تور کانادا ارزان، قیمت تور کانادا نوروز، بهار، پاییز، تابستان، زمستان را با ما تجربه کنید.

منبع: خبرگزاری مهر
انتشار: 23 مرداد 1400 بروزرسانی: 23 مرداد 1400 گردآورنده: pbmusic.ir شناسه مطلب: 632

به "نه کارشناسان به انتقال آب از خزر، هشدار درباره تبعات ناگوار طرح" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "نه کارشناسان به انتقال آب از خزر، هشدار درباره تبعات ناگوار طرح"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید